با توجه به گسترش تکنولوژی و نیاز روزافزون به نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها، آشنایی با برنامه‌نویسی می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی برای افراد ایجاد کند. اما شروع برنامه‌نویسی ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد. در این مقاله، گام‌به‌گام توضیح خواهیم داد که چگونه می‌توان با تعیین اهداف، انتخاب زبان مناسب و استفاده از منابع آموزشی، به دنیای برنامه‌نویسی ورود کرد.

 برنامه نویسی چیست؟ 

برنامه‌نویسی (Programming) یعنی استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی برای دادن دستور به کامپیوتر. این دستورات، عامل اصلی کارکرد وب‌سایت‌ها، نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌هایی هستند که ما هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم. به زبان ساده، برنامه‌نویسی نوشتن کدهایی است که به کامپیوتر می‌گوید چه کاری انجام دهد. بدون برنامه‌نویسی، دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای امروزی نمی‌توانستند به این شکل کارآمد عمل کنند. برنامه نویس‌ها از زبان‌های برنامه نویسی مختلفی مانند جاوا اسکریپت، پایتون و سی پلاس پلاس برای ایجاد کدی استفاده می‌کنند که به رایانه می گوید چگونه کار کند.

 انواع زبان‌های برنامه نویسی کدامند؟ 

قبل از اینکه به مفهوم چگونه زبان برنامه نویسی را شروع کنیم، بپردازیم باید با انواع زبان‌های برنامه نویسی آشنا شویم. زبان‌های برنامه نویسی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند؛ زبان‌های سطح پایین و زبان‌های سطح بالا.

زبان‌های برنامه نویسی سطح پایین (low-level programming languages)

• زبان ماشین: سطح ابتدایی زبان برنامه نویسی که تنها شامل کد باینری (۰ و ۱) است. کامپیوترها مستقیماً این زبان را درک می‌کنند.
• زبان اسمبلی: یک سطح انتزاعی بالاتر از زبان ماشین است که از نمادهایی (میکرواپراتورها) برای نمایندگی دستورات استفاده می‌کند و همچنان به سخت‌افزار نزدیک است.

زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا (Top-level programming languages)

• زبان‌های همه منظوره: مانند پایتون، جاوا و C++ که برای کاربردهای گسترده‌ای از طراحی نرم‌افزار و اپلیکیشن‌ها طراحی شده‌اند.
• زبان‌های اسکریپت نویسی: مانند جاوا اسکریپت و PHP که برای اتوماسیون وظایف و توسعه وب استفاده می‌شوند.
• زبان‌های شیءگرا: مانند C++ و جاوا که برنامه‌ها را بر اساس شیءهایی که داده و متد دارند ساختار می‌دهند و برای ساخت نرم‌افزارهای پیچیده به کار می‌روند.

چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ 

اگر هنوز نمی‌دانید که از کجا باید شروع کنید این بخش را مطالعه کنید.

✔️ مشخص کنید چرا می‌خواهید برنامه‌نویسی یاد بگیرید 

شروع برنامه‌نویسی بدون داشتن هدف مشخص می‌تواند باعث ناامیدی شود و شما را قبل از رسیدن به مراحل جذاب یادگیری متوقف کند. بنابراین، قبل از شروع یادگیری، اولین قدم از یادگیری گام به گام برنامه نویسی، این است که درباره دلایلی که شما را به سمت برنامه‌نویسی سوق داده است، فکر کنید. پروژه‌هایی که قصد دارید انجام دهید، منابع در دسترس و انگیزه‌ خود از یادگیری کدنویسی را مشخص کنید.

برای مثال، فرض کنید می‌خواهید به عنوان توسعه‌دهنده‌ای حرفه‌ای درآمد کسب کنید تا به خانواده‌تان کمک کنید. آیا می‌دانید دقیقاً کدام شرکت‌ها به این مهارت نیاز دارند و پروژه‌های مورد نظر چیست؟ آیا آماده‌اید تا زمان کافی برای یادگیری زبان‌های مناسب و توسعه پروژه‌ها صرف کنید؟

اهداف بلندمدت ممکن است پیچیده و طاقت‌فرسا به نظر برسند؛ به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که با اهداف کوچکتر و عملی‌تر شروع کنید. برای مثال، هدفی کوچک‌تر مانند ساخت یک اپلیکیشن موبایل برای دوستی که در حال تمرین برای دو ماراتن است، می‌تواند هم عملی‌تر و هم انگیزشی باشد. 

✔️ اولین زبان برنامه‌نویسی برای یادگیری را انتخاب کنید

انتخاب زبان برنامه‌نویسی اولین گام برای یادگیری است و باید بر اساس اهداف بلندمدت شما باشد. آیا به دنبال یادگیری برای سرگرمی هستید یا به دنبال پیشرفت شغلی؟ آیا می‌توانید زمان کافی را اختصاص دهید یا نیاز دارید که پروژه‌ای را سریع به پایان برسانید؟

در مراحل اولیه یادگیری، می‌توانیدزبان‌های پایه که نیازمند پیچیدگی‌های کمتری هستند، مانند HTML و CSS، را انتخاب کنید. اما اگر به دنبال یادگیری زبان‌های پرکاربرد و حرفه‌ای‌تر هستید، پایتون و جاوا گزینه‌های مناسبی هستند. این زبان‌ها کاربردهای متنوعی دارند و به یادگیری سریع‌تر و کارآمدتر کمک می‌کنند.

نکته: یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی ممکن است ماه‌ها طول بکشد، بنابراین این انتخاب را با دقت و بر اساس هدف و زمان خود انجام دهید.

✔️  مفاهیم پایه‌ای برنامه‌نویسی را یاد بگیرید

اما چگونه زبان برنامه نویسی را شروع کنیم؟ ابتدا باید مفاهیم پایه‌ای در برنامه‌نویسی را بر اساس زبان برنامه‌نویسی انتخابی درک کنید. این کار به شما کمک می‌کند برنامه‌های پیچیده‌تری را در آینده بسازید.

برخی از مفاهیم پایه برنامه‌نویسی عبارتند از:

• انواع داده‌ها (Data Types): داده‌ها شامل اعداد، متن و مقادیر بولی (درست یا غلط) هستند. آشنایی با انواع مختلف داده‌ها و نحوه کار با آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
• متغیرها (Variables): متغیرها داده‌ها را نگه می‌دارند و امکان ذخیره و پردازش اطلاعات را به شما می‌دهند.
• دستورات شرطی (Conditional Statements): این دستورات به شما امکان می‌دهند که جریان برنامه را کنترل کنید و بر اساس شرایط مختلف تصمیم‌گیری کنید.
• حلقه‌ها (Loops): حلقه‌ها به شما امکان می‌دهند که مجموعه‌ای از دستورات را چندین بار تکرار کنید.
• توابع (Functions): توابع مانند برنامه‌های کوچکی در برنامه هستند که کد شما را به بخش‌های کوچک‌تر و قابل استفاده مجدد تقسیم می‌کنند.
• مدیریت خطاها (Error Handling): یادگیری نحوه مدیریت خطاها برای بهبود پایداری برنامه ضروری است و به برنامه کمک می‌کند که با شرایط غیرمنتظره مقابله کند.
• ساختار داده‌ها و الگوریتم‌ها (Data Structures and Algorithms): ساختار داده‌ها برای سازماندهی و ذخیره داده‌ها استفاده می‌شود، و الگوریتم‌ها راه‌حل‌های مرحله‌به‌مرحله برای حل مسائل هستند.

✔️  زبان برنامه‌نویسی مناسبی را انتخاب کنید

انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع یکی از مهم‌ترین تصمیمات است که باید بر اساس هدف و علاقه شما انتخاب شود. برخی از زبان‌های محبوب و پرکاربرد عبارت‌اند از:

• پایتون (Python): به دلیل سادگی و قابلیت‌های گسترده‌ای که دارد، برای مبتدیان بسیار مناسب است و در زمینه‌هایی مثل توسعه وب، علم داده و اتوماسیون کاربرد دارد.
• جاوا اسکریپت (JavaScript): جاوا اسکریپت زبان اصلی توسعه وب است و امکان ایجاد وب‌سایت‌های تعاملی را فراهم می‌کند. همچنین می‌تواند در برنامه‌نویسی سمت سرور با Node.js استفاده شود.
• جاوا (Java): این زبان قابلیت اجرا در پلتفرم‌های مختلف را دارد و در توسعه اپلیکیشن‌های اندروید و راه‌حل‌های سازمانی بسیار رایج است.
• سی پلاس پلاس (C++): برای برنامه‌نویسی سیستم‌ها و بازی‌ها عالی است و به شما امکان می‌دهد کنترل دقیق‌تری بر منابع سیستم داشته باشید.
• روبی (Ruby): روبی به دلیل سینتکس راحت و قابلیت استفاده در توسعه وب، گزینه‌ای بسیار مناسب برای پروژه‌های سریع و با بهره‌وری بالا است.

هر زبان ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد، بنابراین زبانی را انتخاب کنید که با اهداف و نیازهای شغلی یا پروژه‌ای شما همخوانی دارد.

✔️ در دوره‌های آنلاین رایگان و پولی شرکت کنید

آموزش برنامه‌نویسی دیگر نیازی به حضور در کلاس‌های حضوری ندارد. هزاران دوره آنلاین در دسترس است که از مفاهیم پایه‌ای HTML تا ساختارهای داده و الگوریتم‌های پیشرفته را پوشش می‌دهند.

اولین دوره‌ای که انتخاب می‌کنید باید شامل اصول پایه‌ای زبان انتخابی شما باشد و ماژول‌های تعاملی و تمرینات برای هدایت یادگیری شما داشته باشد. دوره‌های آموزشی ساختار منظمی برای یادگیری ایجاد می‌کنند و تضمین می‌کنند که شما مفاهیم را به ترتیب و به شکل درست یاد بگیرید. به علاوه با یادگیری پروژه محور به همراه مربی و متور به شما در یادگیری عمیق کمک می‌کنند.

دوره برنامه نویسی وردپرس راست چین آکادمی  شما می‌توانید بدون هیچ پیش‌نیاز خاصی و از صفر تا صد کدنویسی وردپرس را از HTML، CSS، JQuery، Ajax، PHP یاد بگیرید و در نهایت قالب و افزونه خودتان را طراحی کرده و پس از پایان دوره وارد بازار کار شوید..

✔️  بهترین منابع یادگیری برنامه‌نویسی را انتخاب کنید

دسترسی به منابع معتبر آموزشی از ارکان اساسی یادگیری موفق است. بهترین منابع آموزش برنامه‌نویسی معتبر و قابل اعتماد برای یادگیری برنامه‌نویسی شامل سایت‌های آموزشی مانند coursera، Udemy و یوتیوب هستند. همچنین استفاده از کتاب‌های تخصصی، بلاگ‌های آموزشی، و انجمن‌های برنامه‌نویسی نیز می‌تواند به تقویت دانش و مهارت‌های شما کمک کند.

یکی از بهترین منابع یادگیری برنامه نویسی آکادمی راست چین است که با ارائه دوره‌های آموزشی برنامه نویسی و وردپرس یک منبع رایگان و پولی برای یادگیری است. این مجموعه شما را تا رسیدن به درآمد مولد و انجام پروژه کمک می‌کند.

✔️ کتاب و کتاب‌های الکترونیکی مطالعه کنید 

کتاب‌های برنامه‌نویسی منابعی برای مطالعه برنامه نویسی هستند می‌توانید کتابی درباره زبان برنامه نویسی انتخابی خود تهیه کنید. کتاب‌ها اصول اساسی و پایه‌ای را به شما معرفی کرده و شما را به شیوه‌های کدنویسی آشنا می‌کنند.

✔️ یک ویرایشگر کد انتخاب کنید

برای نوشتن کد به یک ویرایشگر کد نیاز دارید که ویژگی‌هایی مانند رنگ‌بندی سینتکس، تکمیل خودکار و محیط ترمینال دارد. برخی از ویرایشگرهای محبوب شامل Notepad++، Sublime Text و Emacs هستند. همچنین VS Code یک گزینه عالی برای مبتدیان است.

✔️ اولین برنامه خود را بنویسید 

برای شروع، برنامه ساده‌ای مانند نمایش پیام “Hello World” یا ساخت یک ماشین حساب پایه بنویسید. در ابتدای کار نباید انتظار داشته باشید که برنامه شما کامل و بدون اشکال باشد. با تمرین و یادگیری، به تدریج به برنامه‌نویسی مسلط می‌شوید.

✔️ پروژه‌های برنامه نویسی را کامل کنید 

یادگیری برنامه نویسی با تمرین و انجام پروژه‌ها سریع‌تر و مؤثرتر است. پروژه‌ها می‌توانند شامل برنامه‌های ساده‌ای مانند مبدل زمان، تولید کننده اعداد تصادفی، یا ساخت یک کتابچه تماس‌ها باشند. با انجام این پروژه‌ها، مفاهیم برنامه نویسی را بهتر درک کرده و مهارت‌های خود را تقویت می‌کنید.

کدام زبان برنامه نویسی را اول یاد بگیریم؟ 

زبان برنامه نویسی را برای شروع انتخاب کنید که یادگیری آن ساده بوده و کدهای آن خوانایی بالایی داشته باشد؛ به علاوه جامعه پشتیبانی قوی و منابع فراوانی را در اختیار شما قرار دهد. قبل از شروع برنامه نویسی بهتر است با زبان‌های برنامه نویسی آشنا شوید.

پایتون؛ محبوب‌ترین زبان برنامه نویسی

پایتون (Python) برای مبتدیان انتخاب خوبی است. این زبان انعطاف‌پذیر است و برای حل طیف وسیعی از مسائل کاربرد دارد. یادگیری آن نسبتاً ساده است و می‌توان به راحتی از مهارت‌های پایتون در زبان‌های دیگر هم استفاده کرد.

جاوا اسکریپت؛ بهترین زبان برنامه نویسی سمت کلاینت

جاوا اسکریپت (JavaScript) زبان مفیدی برای ایجاد وب‌سایت‌های تعاملی و بسیار پرکاربرد است. این زبان اصول اساسی برنامه نویسی را به شما می‌آموزد که در سایر زبان‌ها نیز به کار می‌آید.

جاوا؛ بهترین زبان برنامه نویسی برای توسعه نرم‌افزار

جاوا (Java) یکی از زبان‌های آسان برای یادگیری است و به عنوان یک مقدمه عالی برای طراحی شیءگرا شناخته می‌شود.

زبان C++؛ پر استفاده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی

C++ برای توسعه نرم‌افزارهای سیستمی و برنامه‌نویسی بازی مناسب است و SQL نیز برای کار با داده‌ها و علم داده گزینه خوبی است.

یادگیری برنامه نویسی چقدر طول می‌کشد؟

زمان مورد نیاز برای یادگیری برنامه نویسی به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ یکی از عواملی که در مدت زمان یادگیری آن تاثیر دارد، نوع زبان است. یادگیری آن به عوامل زیر بستگی دارد:

• مهارت‌های پایه برنامه نویسی: یادگیری مهارت‌های پایه حدود سه تا چهار ماه زمان می‌برد.
• برنامه نویسی پیشرفته‌تر: برای یادگیری برنامه نویسی به صورت پیشرفته، شش ماه تا یک سال زمان نیاز است.
• خودآموزی: اگر خود شما قصد یادگیری برنامه نویسی را داشته باشید، شش تا دوازده ماه زمان می‌برد.

نکته: اگر قصد راه‌اندازی سایت را دارید و هنوز برای انتخاب روش طراحی سایت با برنامه نویسی یا وردپرس مردد هستید، در مقاله طراحی سایت با برنامه نویسی یا وردپرس این دو روش را از نظر میزان هزینه، امنیت، سادگی استفاده و میزان سفارشی سازی مقایسه کرده‌ایم تا بتوانید با دید بازتری وارد حوزه طراحی سایت شوید.

درآمد برنامه نویسی چقدر است؟ 

طبق آمار سال 2023، میانگین درآمد سالانه برنامه نویسان کامپیوتر در آمریکا حدود 99,700 دلار است. درآمد برنامه نویسی در ایران، اگر شما تازه کار باشید از حدود 8 میلیون تومان شروع می‌شود و درصورتی که تجربه و مهارت بالاتری داشته باشید ممکن است به 20 میلیون در ماه برسد.

در این مقاله به شما گفتیم که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم و انواع زبان برنامه نویسی را نیز معرفی کردیم.