شاید برای شما هم پیش آمده باشد که تصمیم به یادگیری زبان برنامه‌نویسی گرفته‌اید، اما انتخاب میان انواع زبان‌ های برنامه نویسی (Programming Language) برای شما سخت باشد. هر زبان برنامه‌نویسی کاربرد خاص خود را دارد و اولین قدم برای یادگیری آن، آشنایی با این زبان‌ها و کاربرد هر کدام از آن‌ها است.

حال انواع زبان‌های برنامه‌نویسی کدام هستند و کدام یک به‌درد شما می‌خورد؟ در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم تا با خواندن آن، بتوانید بهترین زبان برنامه‌نویسی را برای شروع یادگیری انتخاب کنید.

زبان‌های برنامه‌نویسی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

برنامه نویسی در بخش‌های مختلف زندگی انسان از طراحی برنامه‌های کامپیوتر و موبایل گرفته تا هوشمندسازی کارخانه‌ها نقش دارد. به همین دلیل، انواع زبان برنامه‌نویسی در طی سال‌های گذشته به وجود آمده اند. برخی از آن‌ها پرطرفدارتر و محبوب‌تر، برخی کم‌طرفدارتر. برخی از آن‌ها چند منظوره و برخی دیگر به منظور خاصی توسعه پیدا کرده‌اند.

اگر تازه کار هستید در بهترین زبان های برنامه نویسی برای شروع همه زبان‌هایی که یک مبتدی و تازه کار می‌تواند یادگیری برنامه نویسی را با آنها شروع کند را ببینید.

به صورت کلی می‌توان زبان‌های برنامه‌نویسی را به سبک زیر دسته‌بندی کرد:

• زبان‌های برنامه‌نویسی چند منظوره
• زبان‌های برنامه‌نویسی تحت ویندوز
• زبان‌های برنامه‌نویسی تحت وب
• زبان‌های برنامه‌نویسی اپلیکیشن موبایل

البته هر کدام از این دسته‌ها، زیرمجموعه‌های خاص خود را دارند. بنابراین پیش از آن که بخواهید برنامه‌نویسی را یاد بگیرید بهتر است ابتدا با هر زبان و ویژگی‌های آن آشنا شوید؛ در غیر این‌صورت، پس از یادگیری یک زبان ممکن است متوجه شوید آن زبان به‌درد شما نمی‌خورد. در ادامه، به معرفی انواع زبان‌ های برنامه‌نویسی می‌پردازیم تا ببینید دوست دارید کدام یک را یاد بگیرید.

زبان‌های برنامه نویسی به دو زبان بک اند و فرانت اند نیز تقسیم می‌شوند. در تفاوت برنامه نویسی بک اند و فرانت اند تفاوت بین این دو زبان برنامه نویسی را توضیح دادیم و گفتیم هر زبان برنامه نویسی در کدامیک از دو دسته قرار می‌گیرد.

انواع زبان های برنامه‌نویسی چند منظوره کدامند؟

این زبان های برنامه نویسی در پلتفرم‌های مختلف استفاده می‌شوند و با کمک آنها شما به راحتی می‌توانید نرم‌افزارهای مختلفی برای کامپیوتر، موبایل و وب طراحی کنید. مهم‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی چند منظوره عبارتند از:

• جاوا (Java)

جاوا یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی چند منظوره و بک اند است که برای توسعه نرم‌افزار و اپلیکیشن‌های مختلفی از آن استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد جاوا توسعه اپلیکیشن‌های اندروید است در حالی که برای توسعه اپلیکیشن ios هم به کار می‌رود. ابزارهای مختلفی برای توسعه بازی‌ها و اپ‌های موبایل وجود دارد که به صورت ساده و با سرعت بالا در اختیار توسعه‌دهندگان قرار گرفته است.

• جاوا اسکریپت (Javascript)

جاوا اسکریپت یا JS یک زبان برنامه‌نویسی محبوب فرانت اند است که برای توسعه برنامه‌های موبایل و وب استفاده می‌شود. قدمت این زبان به بیش از 25 سال قبل برمی‌گردد و کاربردهای مختلفی دارد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باعث تمایز جاوا اسکریپت شده، این است که فریمورک‌های مختلفی نظیر Vue و React.js دارد. با کمک آن‌ها به راحتی می‌توانید اپلیکیشن‌های موبایل و وب را توسعه دهید.

همچنین یکی دیگر از فریم‌ ورک‌های (Framewordk) معروف آن React Native است که به صورت گسترده استفاده می‌شود. با کمک این فریم‌ورک امکان توسعه اپلیکیشن‌های اندروید و ios فراهم شده است.

پیشنهاد یادگیری: برای یادگیری React Js می‌توانید از دوره آموزش برنامه نویسی ری اکت  استفاده کنید و آن را به صورت اصولی یاد بگیرید.

• پایتون (Python)

پایتون پولساز ترین زبان برنامه نویسی است که به صورت چندمنظوره ارائه شده است! با کمک آن، می‌توانید به توسعه برنامه‌های دسکتاپ، وب، محاسبات عددی و برنامه‌نویسی علمی بپردازید. جالب است بدانید که از این زبان برنامه‌نویسی برای آنالیز داده هم استفاده می‌شود و قدرت بسیار بالایی دارد. بنابراین پایتون رو می‌توان یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی جذابی دانست که چند منظوره است و می‌توانید با یک تیر، چند نشان بزنید.

• سی شارپ (C#)

سی‌ شارپ یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی چندمنظوره است. سی شارپ نه تنها برای توسعه نرم‌افزارهای دسکتاپ، بلکه برای توسعه اپلیکیشن‌های موبایل هم کاربردی است. این زبان تمام ویژگی‌های زبان‌های مختلف Swift، Objective-C و جاوا را به صورت هم‌زمان دارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که هدف شما از برنامه‌نویسی چه چیزی باشد. عملکرد سی شارپ برای طراحی بازی موبایل تعاملی عالی است و بسیاری از متخصصان آن را بهترین گزینه می‌دانند.

انواع زبان برنامه‌نویسی تحت ویندوز

دومین دسته از انواع زبان‌های برنامه‌نویسی، زبان‌های تحت ویندوز بوده و برای کسانی مناسب‌اند که به فکر توسعه و طراحی نرم‌افزار دسکتاپ هستند. نرم‌افزارهای این زبان در محیط ویندوز اجرا می‌شوند.مهم‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی ویندوز عبارتند از:

• سی پلاس پلاس (++C)

سی پلاس پلاس یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی شی‌گرا است و آن را می‌توان نسخه توسعه یافته زبان C دانست. این زبان برنامه‌نویسی، یک زبان سطح پایین است که برای کنترل دقیق منابع و حافظه سیستم برای توسعه‌دهنده کاربرد دارد. از این زبان می‌توان برای توسعه برنامه‌های دسکتاپ، برنامه‌های تحت سیستم، مرورگرها، بازی‌ها و… استفاده کرد. گوگل کروم را همه ما می‌شناسیم؛ یک مرورگر قدرتمند است که با زبان برنامه‌نویسی سی پلاس پلاس توسعه پیدا کرده است.

• گو (Go)

اگر به دنبال یک زبان برنامه‌نویسی قدرتمند هستید که متن‌ باز (Open Source) و شی‌گرا باشد، زبان Go مناسب است. این زبان توسط گوگل توسعه پیدا کرده است و ساختار آن مشابه زبان C است. البته ویژگی‌های پیشرفته‌تر، حافظه ایمن، تایپوگرافی ساختاری و… از مهم‌ترین مزایای آن نسبت به زبان C است. از زبان برنامه‌نویسی Go برای توسعه برنامه‌های MacOS و ویندوزی، برنامه‌های سرور و سیستم‌های توزیع شده استفاده می‌شود و عملکرد بسیار عالی دارد. گو یک زبان برنامه نویسی مدرن با تمرکز بر کارایی و سادگی، خوانا بوده و سینتکس آن ساده است. فریم‌ورک‌های کاربردی برای استفاده از زبان Go شامل Martini، Mango و Beego هستند.

• رد (Red-lang)

زبان Red یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی واکنشی و کاربردی است که در سال 2011 معرفی شد. این زبان، ترکیبی از زبان‌های برنامه نویسی کاربردی و ضروری است و برای رفع محدودیت‌های زبان Rebol طراحی شده است. یک کامپایلر بومی برای تبدیل کدها دارد و برای توسعه برنامه‌های دسکتاپ استفاده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی‌های آن شی‌گرایی، مبتنی بر  پروتوتایپ، افزونه ویژوال استدیو برای توسعه برنامه‌های مختلف است. از این زبان قدرتمند می‌توانید برای برنامه نویسی سیستم، توسعه برنامه‌های تحت ویندوز و MacOS و اسکریپت نویسی سطح بالا، استفاده کنید. این زبان از CPU های همزمان و چند هسته ای پشتیبانی می‌کند.

انواع زبان های برنامه‌نویسی تحت وب

اگر به دنبال بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی تحت وب هستید که با کمک آن بتوانید اپلیکیشن‌ها و سایت‌های مختلف را توسعه دهید، باید با انواع آن آشنا شوید.

• CSS / HTLM

CSS و HTML دو زبان نشانه گذاری (Markup Languages) هستند که نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم دانست. این دو زبان در کنار جاوا اسکریپت به سه‌گانه‌های توسعه وب معروف هستند که با کمک آن، می‌توانید اپلیکیشن تحت وب را پیاده‌سازی کنید. زبان HTML همان زبان مرورگر است و CSS برای ایجاد ساختار یا استایل زیبا و جذاب به صفحات به کار می‌رود. این زبان‌ها به زبان‌های برنامه‌نویسی Front end معروف هستند که در سمت کاربر اجرا می‌شوند.

با HTML و CSS می‌توانید قالب HTML طراحی کنید؛ در دوره  طراحی قالب فروشگاهی با HTML؛ کدشاپ می‌توانید صفر تا صد این زبان‌های برنامه‌نویسی را یاد بگیرید و لذت ببرید.

• جی کوئری (jQuery)

جی کوئری یکی از کتابخانه‌های جاوا اسکریپت است که برنامه‌نویسی به این زبان را بسیار ساده می‌کند. یادگیری آن ساده است و در صورتی که جاوا اسکریپت را بلد باشید، یادگیری آن زمان زیادی نیاز ندارد. مهم‌ترین کاربردهای آن را می‌توان تبدیل اسناد HTML با استفاده از API، برای استفاده در مرورگرهای مختلف، مدیریت رویداد، ساخت انیمیشن و همچنین استفاده از Ajax دانست.

• پی اچ پی (PHP)

پی اچ پی یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی برای توسعه وب است که در سمت سرور کاربرد دارد. یک زبان متن باز محسوب می‌شود و ابزارهای مختلفی برای توسعه وب دارد. کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های مختلفی برای آن طراحی شده است که استفاده از آن را ساده‌تر می‌کند. در حال حاضر اکثر وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های تحت وب با استفاده از زبان قدرتمند PHP توسعه پیدا کرده‌اند. شاید بتوان معروف‌ترین و کاربردی‌ترین فریم‌ورک پی اچ پی را لاراول (Laravel) دانست.

اگر قصد یادگیری زبان PHP را دارید، پیشنهاد می‌کنیم در آموزش برنامه نویسی PHP، مباحث مقدماتی تا پیشرفته این زبان برنامه نویسی را یاد بگیرید.

php پایه وردپرس است و با توجه به اینکه وردپرس طرفداران زیادی دارد با یادگیری این زبان می‌توانید به عنوان توسعه دهنده سایت‌های وردپرس کار کنید. اگر با سایت‌های وردپرس آشنایی ندارید در دوره طراحی سایت با وردپرس می‌توانید در زمان کوتاهی با طراحی سایت‌های وردپرس آشنا شوید.

• رابی (Ruby)

یکی دیگر از انواع زبان‌های برنامه‌نویس پویا با امنیت بالا است؛. این زبان متن‌باز و سریع بوده که برای توسعه اپلیکیشن‌های تحت وب، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های تجارت الکترونیک به کار می‌رود. با کمک فریم‌ورک Ruby on Rails به راحتی می‌توانید وب‌سایت‌های امن و کاربردی را توسعه دهید. در حال حاضر سایت‌های معروف GitHub و AirBnb با کمک این زبان توسعه پیدا کرده‌اند.

• ASP.NET

یکی از زبان‌های قدرتمند سمت سرور که برای توسعه برنامه‌های وب کاربرد دارد، زبان ASP.NET است. این زبان توسط شرکت مایکروسافت طراحی شده است و نسخه پیشرفته‌ای از دات نت (.NET) است. همچنین زبان ASP.NET ویژگی‌های بی‌نظیری مثل سیستم احراز هویت، افزونه‌های ویرایشگر، کتابخانه‌های مربوط به الگوهای وب نظیر الگوی مدل، نما و کنترلر به زبان .NET افزوده است.

انواع زبان های برنامه‌نویسی اپلیکیشن موبایل

اگر به دنبال زبان‌های برنامه‌نویسی قدرتمندی هستید که با کمک آن فقط اقدام به توسعه اپلیکیشن‌های وب کنید، در این بخش بهترین‌ها را به شما معرفی کرده‌ایم.

• سوئیفت (Swift)

سوئیفت یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی قدرتمند است که از آن برای توسعه اپلیکیشن‌های ios استفاده می‌شود. برخلاف دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Objective C کدگذاری آن کار پیچیده‌ای نیست و به سادگی انجام می‌شود. این نرم‌افزار به صورت تعاملی عمل می‌کند و کمک می‌کند به راحتی و در حین برنامه‌نویسی، نتیجه کار را مشاهده کنید. سوئیفت رایگان و متن باز است و امکان خطایابی در هر مرحله از کدنویسی را دارد. بنابراین اگر قصد توسعه اپلیکیشن ios (سیستم عامل iPhone و iPad) را دارید، این زبان بهترین انتخاب است.

• Kotlin

زبان Kotlin یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی جدید است که به عنوان جاوا شناخته می‌شود و برای توسعه برنامه‌های اندروید مناسب است. این زبان توسط گوگل ارائه شده است و در حال حاضر پشتیبانی بومی دارد. همچنین توسط IDE‌هایی مانند Android Studio و IntelliJ IDEA پشتیبانی می‌شود. جالب است بدانید که گوگل این زبان برنامه‌نویسی را به عنوان نسل بعدی جاوا معرفی کرده است.

همانطور که گفتیم PHP یکی از زبان‌های برنامه نویسی تحت وب است که اساس برنامه نویسی وردپرس را تشکیل می‌دهد؛ با یادگیری برنامه نویسی وردپرس می‌توانید در مدت کوتاهی درآمد بالا کسب کنید.

سایر دسته بندی های زبان برنامه نویسی

زبان‌های برنامه نویسی را می‌توان از دیدگاه دیگری نیز دسته بندی کرد:

• زبان‌های برنامه نویسی رویه‌ای (Procedural) مانند C، پاسکال و فورتون.
• زبان‌های برنامه نویسی تابعی (Functional) مانند Erlang و Scala
• زبان‌های برنامه نویسی شی گرا (Object-oriented) مانند جاوا، C++، C# و پایتون
• زبان‌های اسکریپت نویسی (Scripting) زبان‌های اسکریپت نویسی سمت سرور مانند Ruby و PHP و زبان های کلاینت مانند CSS و HTML
• زبان های برنامه نویسی منطقی (Logic)

با توجه به اینکه کاربرد زبان‌های برنامه نویسی بیشتر اهمیت دارد تصمیم گرفتیم در این مقاله زبان‌های برنامه نویسی را بر اساس کاربرد توضیح دهیم. در گذشته یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی کار ساده‌ای نبود، چرا که منابع خوبی در اختیار کاربران قرار نداشت. اما امروزه منابع آنلاین بسیاری در اختیار افراد قرار گرفته‌اند تا در کمترین زمان هر نوع زبان برنامه نویسی را یاد بگیرند.

در آکادمی راستچین دوره‌های مختلف برای یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی در اختیار شما قرار دارد. همین الان می‌توانید در دوره‌ای که به آن علاقه دارید ثبت‌نام و یادگیری را از همین امروز شروع کنید.

برای کسانی که قصد مهاجرت به خارج از کشور را دارند، در مهاجرت از طریق برنامه نویسی، به شما می‌گوییم که برای مهاجرت به هر کشور کدامیک از زبان‌های برنامه نویسی بیشترین درآمد را خواهند داشت.

سوالات متداول

1. آیا HTMl یک زبان کدنویسی است؟

HTML یک زبان برنامه نویسی نیست، یک زبان نشانه گذاری Markup language است که ساختار اصلی صفحه وب را می‌سازد.

    2. 4 زبان برنامه نویسی پایه کدامند؟

• پایتون
• جاوا
• جاوا اسکریپت
• C و ++C